Een boom met monumentale status
In Den Haag krijgt een boom de monumentale status als de boom:
- tenminste 50 jaar is (criterium leeftijd), en
- in een goede conditie verkeert (vitaliteit).
Daarnaast moet de boom voldoen aan één van de volgende criteria:
- De boom heeft een voor de soort karakteristieke vorm (habitus).
- De boom is beeldbepalend en onvervangbaar voor zijn omgeving (onvervangbaar)
- De boom is verweven met de geschiedenis van de omgeving (cultuurhistorie)
- De boom is van een bijzondere groei- of snoeivorm (vorm)
- De boom is van een bijzondere of zeldzame soort (soort)
- De boom is zeldzaam door omvang en/of hoogte (omvang, hoogte)
- De boom is natuurwetenschappelijk waardevol omdat zeldzame planten of dieren huisvesting vinden in de boom (natuurwetenschappelijk).
Groene Parels
Groene Parels zijn waardevolle locaties met bomen die het verdienen om versterkt te worden. Er zijn door het Haagse gemeentebestuur 67 van Groene Parels aangewezen met bomenrijen of boomgroepen; van 16 locaties dient de kwaliteit verbeterd te worden.
De gemeente Den Haag heeft de Groene Parels verwijderd van haar website. Onduidelijk waarom. Wel is in de nota Haagse Bomen – 2008 – 2017 nog informatie over de Groene Parels te vinden.
Lijst en plattegrond monumentale bomen
De eerste tranche monumentale bomen besloeg het centrum van Den Haag en was gereed in 1997. Er bleken 763 bomen te zijn met monumentale waarden (31 particuliere bomen en 732 openbare bomen).
Inmiddels heeft het College van B&W in 2013 de vijfde tranche vastgesteld. De lijst van monumentale bomen bevat 1292 bomen. Daarvan staan er 1000 op openbaar terrein en 292 op particuliere terreinen. Een bijzondere groep is de lijst van bomen op Ambassadeterreinen. Deze is in de 3e tranche vastgesteld. Op deze lijst staan 24 bomen.
De lijst met alle monumentale bomen en de bijbehorende plattegrond staan op de website van de gemeente Den Haag.
De Werkgroep monumentale bomen adviseert het College van B&W over elke nieuwe tranche van Monumentale Bomen.
De vijfde tranche
De laatste aanvulling van de lijst Monumentale Bomen (vijfde tranche) is tot stand gekomen op basis van voorstellen van particulieren en groenbeheerders, de ambtelijke werkgroep en de Adviesraad Monumentale Bomen. De zoeklijst bevatte aanvankelijk 236 bomen, solitaire bomen, bomenrijen en ensembles. Na uitvoerige schouwrondes heeft de Adviesraad uiteindelijk het College van burgemeester en wethouders geadviseerd om 64 bomen de monumentale status te verlenen. De totale lijst is in 2013 opnieuw vastgesteld en bevat 1292 bomen: 1000 op openbaar terrein en 292 op particuliere terreinen.
In de vijfde tranche zijn de grote groengebieden en de Ambassadeterreinen buiten beschouwing gebleven. De lijst en de kaart met de locaties van de monumentale bomen staan op de website van de gemeente.
Extra bescherming
Binnen het Haagse Bomenbestand nemen Monumentale Bomen een bijzondere plaats in en ze genieten speciale bescherming, die vast is gelegd in de APV (voorheen de Bomenverordening). Een ontheffing wordt pas verleend nadat het college van burgemeester en wethouders advies heeft ingewonnen bij de Werkgroep Monumentale bomen.
Daarnaast heeft de gemeenteraad de Nota Haagse Bomen (2008) vastgesteld waarin is opgenomen dat allerlei plannen in de directe omgeving van monumentale bomen afgestemd dienen te zijn en zo nodig aangepast te worden op het duurzaam voortbestaan van de monumentale bomen.
Om de monumentale bomen duurzaam in stand te houden hebben ze de hoogste prioriteit bij het jaarlijkse beheer en onderhoud. Voor beheer en onderhoud van Monumentale Bomen op terrein van derden heeft de gemeente Den Haag geen financiële middelen ter beschikking.
Wandelroutes langs monumentale bomen
Bij monumentale bomen in het centrum zijn door de Dienst Stadsbeheer plaquettes in het trottoir aangebracht met enkele gegevens van die boom.
Om de monumentale bomen als levend erfgoed extra aandacht te geven heeft de gemeente Den Haag een wandelroute samengesteld langs levende monumenten. Daarnaast heeft de gemeente ook wandelingen samengesteld langs hofjes en Monumentale Bomen. Wilt u deze prachtige routes zelf eens wandelen? De wandelingen staan op de website van de gemeente Den Haag.
Monumentale bomen elders
Overal in de wereld staan oude, hoge, bijzondere bomen. Via de website ‘Monumental Trees’ vindt u duizenden foto’s van bomen en hun locatiedetails. Ook van bomen in Den Haag!